{ "title": "Gibberellik Asit", "image": "https://www.hucreler.gen.tr/images/gibberellik-asit-5466.jpg", "date": "19.01.2024 07:14:41", "author": "perihan ateş", "article": [ { "article": "Gibberellik Asit; Hormon ikincil grup bitki hormonudur. Gibberellik asit 1950 yıllarda karekterize edilmiş seksenden fazla bileşiğe sahip bir gruba aittir. Gibberellik asidin bitkilerdeki esas etkisi bitkilerin boyuna büyümesidir. Böylelikle uzun bir bitki gövdesi aktif gibberellikler, cüce yapılı bir bitki gövdesine nazaran daha fazla ihtiva da bulunur. Gibberellik asitlerin kontrolü ve sentezi genetik kontrol altındadır. Giberellinler, izopren birimlerden meydana gelir. Bunlar dört izoprenoid biriminden türevlenen yirmi karbonlu terpenoidlerdir. Gibberellik asit birçok otsu çok yıllık bitkilerin ve tanesiz hububatların uzayan gövdelerindeki genişleme ve hücre bölünme olaylarının başlatılmasında, tohum çimlenmesi ve meyve büyümesi uyarılmasında aktif olan bir hormondur. Hormonun bitkide etkilerinin arasında gövdede incelmeler, yapraklarda küçülme ve yaprakların renklerinin açık yeşile doğru azalmasında da etkileri vardır. Diğer taraftan kullanıldığı bitkilerde gövdede uzama sağlayan GA miktarıyla gövde uzaması arasında daima bir doğru orantı vardır.

Gibberellik asidin cüce bitkilerdeki etkisi; cüce bitkilerden özellikle pirinçte çok aktif kullanılan bu hormon bitkinin cüce yapısını değiştirerek uzamamış bir gövde elde etmesini sağlar. GA tek gen cüce mısırlarda ve rozet görünümdeki marul ve lahana gibi bitkilerin gövde uzamasını sağlar. Uzun gün bitkilerinde ise gövde uzamasını sağlayan gibberellik asit özellikle rozet bitkilerde kullanılmaktadır. Uzun günlerde gövdesi büyüyen bitkilerde uzar ve sadece bu periyotta çiçek açar. Kısa gün koşullarında kalan bitkilere giberellin uygulaması, gövdenin uzamasını sağlar. Gibberellik asidin dışarıdan uygulanması oksinlerin etkisiz olduğu durumlarda meyve oluşumunu sağlar. Giberellik asit bitkilerin birçoğunda çiçeklenmeyi uyarıcı etkisi de vardır. Bu işlemi yapan yani çiçeklenmeyi yapan en önemli hormon gibberellik asit hormonudur. Çiçeklenme için gerekli GA miktarı bitkilerin türlerine göre değişir. Fakat ortalama olarak her bitkide kullanılan gibberellik asit miktarı 3-100 mg arasında değişiklik göstermektedir. Çiçeklenme kullanılan bir diğer yöntem olan soğuk şoku etkisi yerini tutan gibberellik asit yöntemi bitkinin çiçeklenmesinde bu tür şok yöntemlerinin yerini tutmaktadır. Yani gibberellik asit soğuk şoka maruz kalmadan bitkinin çiçeklenmesini sağlamaktadır.

Gibberellik asit ile bitkinin tohumlarının uyarılması

Bazı bitkilerin tohumları özellikle de yabani özelliklerde olan bitkilerin tohumlarında çimlenme olayları gibberellik asit ile gerçekleştirilir. Bu tür yabani bitkiler çimlenme işlemi için ışık ve soğuya ihtiyaç duymaktadır. Bu tip yabani bitkilerde ihtiyacı lan ışık ve soğuğun yerini gibberellik asit alır. Bu hormonu kullanarak bitkinin çimlenmesini sağlar. Daimi olarak görülmese de bitkilerin tohumlarının üşümemesine cevap olarak da gibberellik asit seviyesinde sık sık değişiklikler yapılmaktadır. Böylelikle bitkilerin aşırı bir soğuğa maruz kalmasının da önüne geçilmiş olur.

Günümüzde tarım alanında en sık kullanılan hormonların başında gelen gibberellik asit özellikle tohumdan meyvesine varıncaya kadar tüm aşamalarda kullanılabilir olmasından ötürü tercih edilmektedir.
" } ] }