Glia Hücreleri
Glia Hücreleri; Merkezi sinir sistemi içinde nöronların yanında yer alan fakat nöronlar gibi herhangi bir uyarı ya da iletme işlevi olmayan hücrelerdir. Sayıları nöronlardan 10 ila 50 kat fazla olabilmektedir. Başlıca görevleri, sinir sisteminin bütünlüğünü korumasına yardımcı olmak, katı besin maddelerini vezikül oluşturacak şekilde sitoplazmalarına almak yani fagositozu sağlamak, merkezi sinir sistemi üzerindeki bazı anatomik boşlukları doldurmak olarak sayılabilir.
Metabolizma oranı çok yüksek olan glia hücreleri, sürekli besin ve oksijen ihtiyacı duyan ve oksijen yetersizliğinde ilk ölen hücrelerdir. Yeni doğanlarda sinirlerin gelişmesi ve büyümesi için gerekli ortamı sağlarlar.
Sinir sistemi içindeki glia hücreleri işlevlerine göre mikrogliya, nörogliya ve schwann hücresi olmak üzere 3 gruba ayrılırlar
Mikrogliyalar; Merkezi sinir sistemi içinde parçalanmış ya da atık durumda olan hücreleri fagositoz yolu ile ortadan kaldırırlar. Sitoplazmalarında çok sayıda fagositik kesecik ile lizozom yer alır. Sitoplazma ortasında oval bir çekirdek yer alır. Gövdeleri küçük ve silindirik yapıdadır. Kan damarları yoluyla merkezi sinir sistemi içine girerler. Mikrogliyalar üzerinde yapılan son araştırmalar, bu hücrelerin nöronların birleşme yerleri yapımında rol aldığını, kullanılmayan sinapsları tespit ederek bu sinapsları temizlediklerini ortaya çıkarmıştır.
Nöroglialar; Beyin, sinir sistemi ve otonom sistem üzerinde koruma sağlayan hücre yapılanmalarıdır.
Hücrelerin savunmasında yer alır. Hücre dışı gerçekleşen olaylar karşısında bulunduğu sistemin zarar görmesini engelleyerek sinir hücreleri için gerekli olan oksijen ve besini sağlar. Miyelin şeklindedir ve sinir hücreleri içermez. Merkezi sinir sisteminin yaklaşık olarak yüzde 15'i nöroglia hücrelerden oluşur. Beynin içinde dolaşarak beyin hasar gördüğünde çoğalırlar. Beyin hasarına karşı iltihabi reaksiyon geliştirerek beyni istila etmeye çalışan mikroorganizmaya karşı beyni korumaya alırlar. Beyin dışında merkezi sinir sisteminde yer alan nöroglialar kan damarları yolu ile sinir hücrelerini dolaşarak buralarda hasarlı dokuları tespit ederek onarımda yer alırlar.
Schwann Hücresi; Çevresel sinir sistemi için koruma sağlayan ve gerekli miyelini üreten hücrelerdir. Doku sertleşmesi hastalıklarında, MS hastalarında schwann hücresi nakli yapılabilmektedir. Hücre nakli ile yeniden miyelin oluşumu gerçekleştirilmek istenmekte ve sinir sisteminin kendini yenilemesi amaçlanmaktadır. Schwann hücre nakil ameliyatları özellikle kaza sonucu omuriliği hasar gören hastalarda olumlu sonuçlar vermektedir. Spinal kord yaralanmaları, hasarlı CNS akson miyelinlerinin yeniden oluşturulması gibi tedavilerde schwann hücrelerinden yararlanılır.
Glia hücreleri son yıllara kadar pek bilinen hücre yapıları değildi, teknik bu kadar ilerlemeden önce işlevleri tam olarak anlaşılmamıştı. Tekniğin ilerlemesi ve hücreler üzerinde çalışmaların kolaylaşması sayesinde glia hücreleri günümüzde pek çok araştırmaya konu olmaya başlamıştır.
20.01.2024 04:47:14
Glia Hücreleri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
