Neoplazm Nedir?

Neoplazm, herhangi bir hücrenin veya hücre gruplarının, organizmanın kontrol mekanizmalarının tesiri altından çıkıp anormal ve hızlı çoğalma ile ortaya çıkan, hızlı ve anormal bir şekilde çoğalma gösteren kitlelerin genel adıdır. Neoplazmin Latince'de, 'şişlik' yani ur anlamına gelmektedir. Neoplazm, genel bir tabir olmakla beraber, tam bir sınıflandırması yapılmamıştır. Çeşitli boyutlardan yapılan sınıflandırmada çeşitli zorluklarla karşılaşılmıştır. Kötü huylu ve iyi huylu olarak sınıflandırıldıkça eski olmasına rağmen, anlaşılır ve pratik olması, birçok değişik yönüyle ifade etmesinden dolayı hala kullanılır. Kötü huylu neoplazmlar genel olarak kanser olarak kullanılır.

Neoplazmların Oluşumu

Neoplazmlar, vücuttaki immunite adı verilen kontrol sistemine bağlı olmayan bir çoğalma ve gelişmesiyle ortaya çıkan büyüme ile oluşmaktadırlar. Organizmadaki normal olarak hücre çoğalması, belirli bir organ veya doku şekli meydana getirmeye kadar devam etmektedir. Neoplazmlerde hücre çoğalması, kontrol mekanizmasının dışına çıkmış ve sınırsız ve düzensiz bir vaziyet almıştır. Hücreler ihtiyaç dışında çoğalıp, mitoz hızlanmıştır. Bu hücreler belirli bir organ teşkil ettirmezler. Geliştirmiş oldukları dokunun fonksiyonlarını yerine getiremezler. Neoplazmlar, çok eski dönemlerden beri bilinmesi ile hücrenin mikroskopla 17. yüzyılda incelenmesi neoplazmlar arasında derine inilmesi, neoplazmların taklit ettiği dokuları, hücrelerden elde edilen ve hücrelerin başka yerde yapılandığı değişik hücrelerin yayıldığı gözlemlenmiştir.

Neoplazmların Genel Özellikleri

Neoplazmlar, iyi huylu ve kötü huylu olarak iki ana kategoriye ayrılır. Bu sınıflandırma, neoplazmların davranışlarına ve yayılma potansiyellerine göre yapılır.

İyi Huylu Neoplazmlar

Yavaş büyürler ve çoğalmaları yavaştır.
Yerleştikleri yer veya doku nedeniyle erkenden belirtisi belli olur.
Genel olarak bağ dokusunun üremiş kapsülleri mevcuttur. Ancak, tüm iyi huylu neoplazmlar kapsüllü değildir. Örneğin, rahim adalesinde görülen iyi huylu neoplazm olan bir miyom, derilerden çıkan nevüs kapsülsüz neoplazmlardır.
Uzak bir alana dağılmazlar ve metastaz denilen yeni bir ur meydana getirmezler.
Özelliklerini yıllarca sürdürebildikleri gibi, zaman içinde kötü huylu neoplazma dönüşme olasılığına sahiptirler.

Kötü Huylu Neoplazmlar

Hızlı çoğalır ve hızlı büyürler.
Etraflarında kapsüller mevcut değildir. Kötü huylu ur, kötü huylu neoplazmlaşınca etrafındaki kapsül yırtılmaktadır.
Büyümeleri hızlı olma hasebiyle etraflarındaki kan damarları beslenmesinde yetersiz kalır.
Sık olarak kanamalar meydana gelir ve doku içinde birçok doku ölümleri meydana gelir. Ancak hücre kaybından çok daha fazla hücre çoğalması olduğundan hacimleri azalmaz.
Kötü huylu hücreler tek başına veya gruplar halinde, lenf, kan ve vücudun tabi boşlukları ve komşuluk aracılığıyla çoğalarak metastaz denilen yeni neoplazmlar meydana getirirler.
Hücreleri tahrip ederek çoğalmaya devam ederler.

Neoplazmların Tanı ve Tedavisi

Neoplazmların tanısı genellikle biyopsi, görüntüleme teknikleri (röntgen, MR, CT taramaları) ve kan testleri ile konulur. Tedavi seçenekleri ise neoplazmın türüne, büyüklüğüne, yayılma derecesine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi yöntemleri arasında cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapi bulunur.

Sonuç

Neoplazmlar, hücrelerin kontrolsüz ve anormal çoğalması sonucu oluşan kitlelerdir. İyi huylu ve kötü huylu olarak sınıflandırılırlar ve her iki tür de farklı özelliklere ve tedavi gereksinimlerine sahiptir. Erken tanı ve uygun tedavi yöntemleri ile neoplazmların kontrol altına alınması mümkündür. Bu nedenle, herhangi bir anormal kitle veya belirti fark edildiğinde hemen bir sağlık profesyoneline başvurulması önemlidir.