Hayvan Hücresi; Sitoplazmada bulunan ve hücrelerin solunumunu, beslenmesini ve boşaltımını gibi yaşamsal olayların gerçekleştiği yapılar organellerdir. Hücre organelleri; mitokontri, koful, ribozom, lizozom, sentrozom, endoplazmik retikulum, plastitler ve golgi aygıtıdır.
Hücre Organelleri
Mitokontri; Görevi hücre için enerji üretmektir.
Oksijen kullanarak besinlerden enerji elde eder. Sayıları hücreye göre değişir. Bölünüp çoğalırlar.
Koful; Kofulun görevi hücre içinde fazla olan maddeleri biriktirmektedir. Daha çok bitki hücrelerinde ve tek hücreli canlılarda bulunur. Hayvan hücrelerinde zaman zaman olan fakat kısa zamanda kaybolan ufak kofullar görülür. Hayvan hücrelerinde küçük, bitki hücrelerinde ise büyük kofullar görülmektedir.
Lizozom; Lizozom hücre içinde büyük tanecikleri, yaşlanmış organellerin taşıdıkları enzimleri parçalamakla görevlidir. Bu durum daha çok hayvan hücrelerinde olduğu için hücrenin olmasa olmaz organeldir. Salgılama dönemi sona eren memelilerde süt bezlerinin körelmesi, pasif kalan kasların küçülmesi ve vücuda giren mikropların yok edilmesi görevinin üstlenir. Lizozom parçalanırsa hücre kendini sindirir. Bu olaya otoliz denir.
Ribozom; Ribozomlar protein sentezi yapan organeldir. Endoplazmik retikulumların üzerinde ve çekirdek zarında ve sitoplazmada serbest olarak bulunurlar.
Sentrozom; Hücre bölünmesinde önemli bir görev alan organelin bir diğer adı da sentriyol olarak geçer.
Hayvan hücrelerine has bir organeldir. Bitki hücresinde bulunmaz.
Endoplazmik Retikulum; Hücre içini ağ gibi saran bir bölümdür. Görevi madde iletimini gerçekleştirmektir. Ayrıca bazı maddeleri depolayarak kofulun yükünü azaltır.
Golgi Ayğıtı; Hücre içinde salgı üretilmesi ve depo edilmesini sağlamakla görevli organeldir. Hücre zarına yakın olan kısımda bulunur. Hücre zarı yapımına katılır. Salgı maddelerinin yapılması, paketlenmesi ve salgılanmasından sorumludur. Enzimleri paketleyerek lizozumu oluşturur. Memeli alyuvarları hariç tüm çekirdekli hücrelerde bulunur.
Biçim ve görev farkılıklarına rağmen tüm hücrelerde temel üç yapı vardır
Bu yapılar dıştan içe doğru hücre zarı, sitoplazma ve çekirdektir. Bu üç temel yapının hücrelerdeki görevleri büyümesini, gelişmesini ve çoğalmasını sağlamaktır. Bu temel bölümleri ayrı ayrı olarak inceleyelim;
Hücre Zarı: Yağ, protein ve az miktarda karbonhidrattan oluşur. Hücre zarı hücreyi çepe çevre sararak şekil kazandırır. Canlı, esnek olmayan ve saydam bir yapıya sahiptir. Hücreyi dış etkilerden korur ve madde alışverişini sağlar. Zarın seçici ve geçirgen olması onun canlı olduğu anlamına gelmektedir. Üzerindeki deliklere geçit denir. Selülozik yapıdadır. Hücre sitoplazmasının dağılmasını önler. Seçici ve geçirgendir. Hücreye gerekli olan yararlı maddelerin içeri alınmasına, zararlı olan ve atık malzemelerin dışarı atılmasına izin verir. Tüm hücre çeşitlerinde bulunur.
Çekirdek: Çekirdek hücrenin beyni gibi kabul edilir. Hücre içindeki tüm olaylar çekirdek tarafından kontrol edilir. Çekirdek hücrenin büyüme, gelişme, onarım ve denetim merkezidir. Genellikle hücrenin tam ortasında yer alır. Çekirdek içerisinde canlının kalıtsal özelliklerini taşıyan ve kromozom denilen yapılar bulunmaktadır. Çekirdekteki kalıtsal bilgiler hücre bölünmesi olayı ile yeni hücrelere aktarılır. Hücrenin yaşamını devam ettirmesi ve bölünmesi için mutlaka olması gerek bir yapıdır. Çekirdeği çıkarılan hücre yaşayamaz, kısa bir süre sonra ölür. Birden fazla çekirdeği olan hücreler olduğu gibi çekirdeği olmayan hücrelerde vardır.
Hücre Duvarı yalnızca bitki hücrelerine özgü bir yapıdır. Hayvan hücrelerinde bulunmaz.
