Hücre Fizyolojisi
Hücre fizyolojisi, hücre canlı organizmalarda yapısal ve fonksiyonel en küçük birimdir. Hücre hakkındaki bilgiler ışık mikroskobunun bulunmasıyla elde edilmiştir. Hücreler morfolojik ve metabolik açıdan farklılık göstermektedir. Fakat hücreler genellikle 1- 30 m m (M m 1 metrenin milyonda biri kadar ölçü birimidir) Metabolizmalarında diffüzyon önemli olduğundan, hücreler küçük olmalıdır.
Diffüzyon moleküllerin termal hareketle rastgele hareket edebilmesini ifade eder. Hücreler genellikle aktivitelerini diffüzyonla düzenler.
Hücrelerin fonksiyonel özellikleri nelerdir?- Hücre ortamdan ham materyali alır. Enerji ürettiklerinden iç ortamın dengesini sağlar, sentez reaksiyonlarının yürütülmesini sağlarlar.
- Kendi moleküllerini sentezler
- Hücre organizma şekilde büyür
- Etraftan gelen uyarıya cevap verir
- Bazı istisnalar dışında çoğalırlar
- Genetik bilgiler DNA içerisinde saklanır
- Genetik kod temel olarak aynıdır
- Proteinler ribozom tarafından yapılmaktadır, proteinler hücrenin fonksiyonu ve yapısını düzenlemektedir
- Hücrelerin hepsi seçici geçirgen özellikteki zar olan plazma membranı ile çevrilidir.
Hücrelerin birbirinden farklı özellikler nelerdir?
Hücrelerin arasında çok sayıda benzerlik bulunmasına rağmen, belirgin derecede farklılıklar da bulunur. Bu farklılıklar sayesinde hücreler sınıflandırılabilir. Hücreler için en yaygın sınıflandırma ise; - Prokaryotlar
- Eukaryotlar şeklindedir.
Bu iki hücre grubu arasındaki temel fark, prokaryotların bir çekirdeği ve membrana bağlı olan organellerinin pek bulunmamasıdır. Her iki hücre grubunda DNA, ribozom ve hücre zarı bulunur.
Hücre organellerinin yapısı ve fonksiyonları
Işık mikroskobuyla incelenen hücreler, çekirdek ve sitoplazma denilen 2 bölümden oluşur. Elektron mikroskobuyla inceleme yapılırsa, hücrede bazı alt birimlerin, organellerinin olduğu görülebilir. Hücredeki yapılar ise; - Hücre zarı
- Sitozol
- Çekirdek
- Organellerdir
Hücre zarı: Yaşam için zar oldukça önemlidir. Hücre kendini dış ortamdan korumalıdır. İçerisindeki DNA, RNA ve diğer yaşamsal moleküller dağılmaktan korunmalı, molekül ve organellere zararı olabilecek moleküller uzaklaştırılmalıdır. Bu şekilde korunma sağlanırken, hücrenin dış ortamla haberleşmesi de gerekir. Dış ortama ayak uydurabilmelidir. Besin maddelerini dıştan alabilmeli, üretilen toksik maddeleri de dışarı atabilmelidir. Hücre zarı içte ve dışta uzantılardan meydana gelir. Dışarı doğru uzanan uzantılar mikrovillus adını alır. İçeri doğru uzanan uzantılarda dışarı ile iç kısmın iletişimini sağlar. Bu sistem endoplazmik retikulum olarak tanımlanır.
Endoplazmik retikulum: Burası protein, lipid ve kompleks karbonhidratların yapıldığı yerdir. Hücrede olan toplam membranların çoğunluğu buradadır. Bölün 2 membrandan oluşmaktadır. Aradaki boşluk endoplazmik retikulum lümeni olarak tanımlanır. 2 türde endoplazmik retikulum bulunmaktadır. - Granüllü endoplazmik retikulum: Sisterna adı verilen yassı kesecikler şeklinde olur, ribozomları vardır.
- Düz endoplazmik retikulum: Tüplerden oluşan ağ gibi ribozomları bulunmayan şekildedir.
Peroksizom: Burada spesifik proteinler ve oksidasyon enzimleri bulunmaktadır.
Ribozom: Burası hücredeki proteinlerin sentezlendiği yerdir. Protein sentezinin yapılması için gereken bilgi DNA'da olur ve RNA'ya transfer edilerek, burada protein yapılır. Hücrede protein sentezi önemli olduğundan, hücre içinde binlerce ribozom olur. Sitoplazma içinde serbest halde olabilecekleri gibi, endoplazmik retikuluma bağlı şekilde olabilirler.
Mitokondri: Burası hücrede ana enerji üretim yeridir. İç ve dış olarak iki mebranı bulunmaktadır. Kendine ait DNA ve ribozomları bulunur.
Çekirdek: Burası hücrede DNA'da bulunan bilginin RHA'ya aktarıldığı kısımdır. Çift kat mebranla sarılıdır. Burada büyük porlar vardır. İçini dolduran temel madde DNA ve protein molekülleridir. Hücrenin kontrol merkezi de burasıdır. Hücredeki kimyasal mekanizmalar ile hücre özelliklerinin yeni nesillere aktarımını sağlar.
20.01.2024 23:04:18
Hücre Fizyolojisi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
