Hücre Yapısı
Hücre yapısı, mikroskop aracılığı ile incelendiğinde DNA ve keratin barındırır. Bilindiği üzere canlıların organizmalarındaki en ufak birimdir.
Bir nevi vücudun temel parçasıdır. Boş odacıklı yapısıyla 1665'te Robert Hook'un dikkatini üzerine çeken hücre, işlevine göre farklı büyüklükte olabilir. Yapısını detaylı olarak inceleyecek olursak, on farklı organelden meydana gelir.
Bunlar; - Çekirdek: Normal bir insan vücudundaki kalp gibi düşünebiliriz. Hücrenin devamlılığı açısından ve hücre içi kontrolün sağlanmasından sorumlu olan organeldir. İki katlı zarlı yapıdan oluşan hücre, 4 kısımdan oluşur. Bu kısımlar; çekirdekçik, çekirdek sıvısı, çekirdek zarı ve kromatin ağıdır. Ayrıca alyuvarların çekirdeklerini belirli süre zarfından sonra kaybettiklerini, dipnot olarak hatırlatmakta fayda var.
- Golgi Aygıtı: Çekirdeğe yakın olan bu organelin, başlıca görevinin proteinlerin depolanmasını sağlamak olarak bilinir. Başka görevi ise salgı yapmakla yükümlü olmasıdır. Bu görevinden dolayı, genellikle salgı bezlerinde daha yoğun olarak karşılaşmak mümkün. Bu salgı bezlerine örnek olarak en çok bilinen tükürük ve ter bezleri verilebilir.
- Koful: İşlevlerine göre üç farklı çeşidi vardır. İsimlerinden de anlaşılacağı üzere besin kofulu depolama, sindirim kofulu hücre içi sindirim ve son olarak da boşaltım kofulu hücredeki boşaltım görevini üstlenir. Bu kofulların başka bir görevi ise plazmoliz (Hücre dışına su atılarak hücrenin büzülmesi) ve deplazmoliz (Hücre içine su alarak hücrenin şişmesi) olduğu bilinmelidir.
- Mitokondri: Zarımsı bir yapıya sahip olan mitokondri, hafif oval çubuk şeklindedir. Görevi, organik yapılardan kimyasal bağların ayrılımı ile Adenozin Tri Fosfat (ATP) yani enerjiyi açığa çıkarmaktır. Kısacası hücrenin gerekli enerjisinin üretimini üstlenmiştir. Hücre solunumun bir basamağı olan krebs döngüsü, bu organelde gerçekleşir.
- Ribozom: Tanımını kısaca yapmak gerekirse, protein sentezinin başladığı ve yapıldığı yerdir. Yapısının yaklaşık yüzde 60'ı RNA'dan oluşurken yüzde 40 civarı proteindir.
- Sitoplazma: Organellerin içinde barındığı, koyu yapılı, jöle kıvamındaki yapıdır. Organellerin yanı sıra karbonhidrat, tuz, protein, yağ ve hormonlar gibi yapılara da ev sahipliği yapar. Görevi, hayatsal solunum ve fotosentez olayların gerçekleşmesini sağlamaktır.
- Sentriyol: Hücre bölünmesinde aktif rol alan sentryoller, küçük silindirik yapıdadırlar. Aynı zamanda yapısında mikrotübülleri barındırır.
- Lizozom: O kadar ufak yapıdadır ki elektron mikroskobuyla incelendiğinde fark edilmiştir. Hücrenin ana sindiricisidir. Yapısında ortalama 11-13 enzim türü bulunur. Bu enzimler kuvvetli birer sindirim makinasıdır. Fakat lizozomun çevresindeki zarı sindiremez. Bu zarın delindiği zamanlarda hücre komple sindirilmeye başlar ve bu olaya otoliz adı verilir.
- Granüllü Endoplazmik Retikulum: Ribozom taşıdığı için granüllü sıfatını alan bu yapı, protein sentezini gerçekleştirerek bu proteinleri hücre membranına taşımakla yükümlüdür. Görevinden ötürü protein sentezi yapan hücrelerde daha yoğun halde bulunurlar.
- Granülsüz Endoplazmik Retikulum: Veziküller ve tüplerden oluşan bu yapının birçok görevi vardır. Bunlar, proteinlerin etrafını sararak taşınması ve katlanması, kalsiyum ve bazı lipitlerin depolanmasıdır. Bu yapı bazı maddelerin taşınmasında kullanılarak damar görevini de üstlenir.
20.01.2024 16:46:30
Hücre Yapısı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
0 Yorum Yapılmış "Hücre Yapısı"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin
|
|