Metastaz
Metastaz, genellikle tıp dilinde kullanılan bir kelime olup yayılma manasına gelmektedir. Yani bir organda hastalığa neden olan etkenin başka bir organa sıçramasıdır. Bu etken iyi huylu seyir izlemeyen kanser hücreleridir. Oluşan tümör sadece bulunduğu organa zarar vermemektedir. Yakınındaki diğer organlara da zarar vermektedir. Onlarda diğer organlara zarar vererek zincirleme bir yayılma gerçeklemiş olur.
Bu sürece metastaz denmektedir.
Metastaz nasıl başlar?
Metastaz, dış etkenler yüzünden ya da herhangi bir etken olmaksızın bulunduğu bölgeden dolaşım ya da lenf sistemine geçiş yapmaktadır. Ayrılan kanser hücresi kendisin sağlıklı bir organ üzerinde konumlandırır ve gelişime devam eder. Tüm kanser hücrelerinin kendine özgü yayılma şekli bulunmaktadır. Mesela, oluşan kanser hücresi beyne sıçradığı zaman beyin kanseri olarak isimlendirilmez. Çünkü hücre akciğer kanser hücresidir. Bunun adı meta statik akciğer kanseri olur. Kanser olan bir kişide ameliyat sonrası gözden kaçan bir hücre metastaz başlatabilmektedir. Bir de kanser hücresi kendisine benzer bir doku üzerinde metastaz yapar. Örneğin, meme kanseri olan bir bayanda kemiklerde metastaz görülebilmektedir. Nedeni ise iki dokunun da kalsiyum içeriğinin olmasıdır. Metastaz erken dönemde belirti vermemektedir. Mesela, kemiğe sıçramış kanser hücresi ilerleyen evrede şiddetli ağrılara neden olabilmektedir. Kanserler kabaca dört evreye ayrılmaktadır.
Uzak bir bölgeye metastaz yapan kanser hastalığı, evre dört diye tanımlanır. Bu da hastadaki kür şansını büyük oranda düşürmektedir.
Organlara göre metastaz çeşitleri- Karaciğer metastazı: Kanser ilk başta birkaç hücreden başlayarak artış göstermektedir. Tümör daha sonra gitgide kendi damar yapısını oluşturmaya başlar. Rahat bir şekilde hastanın damar duvarını geçip, kan kanalına ve uzak dokulara ulaşabiliyor. Karaciğer de kanlanması çok fazla bir bölge olduğundan tedavi için kritik bir yeri bulunuyor. Meme, yemek borusu, kalın bağırsak, akciğer, pankreas ve mide kanserleri, karaciğer üzerinde metastaz yapan hücrelerin başında gelmektedir. Karaciğer metastazının belirtilerinde iştahsızlık, ateş, bulantı, sarılık ve bazı ağrılar olmaktadır. Bu belirtilere terleme ve kilo kaybı eşlik edebilmektedir. Bütün karaciğere yayılmış ise fonksiyonlar bozulmaya başlar.
- Beyin metastazı: bu metastaz en çok meme, böbrek, akciğer ve kalın bağırsak kanserleri ile meydana gelir. Ayrıca beyinde metastazın ortalam %60'ı akciğer kanseri tarafından olmaktadır. Beyin metastazın da hasta da şiddetli baş ağrısı, denge sorunu ve halsizlik belirtileri görülmektedir.
- Kemik metastazı: Hemen hemen bütün kanserli hücreler belli bir zaman sonra kemiğe yerleşerek kendi türünde kanserli hücreler sağlamasına kemik metastazı denir. Metastazı yapan hücrenin türüne göre kemikte litik, skleroktik ya da mikst değişiklikler meydana gelebilir. Bu süreçte kemik direnci çok zayıflar ve kırılmalar görülebilir. Bu şekilde ilerleme gösteren kemik metastazları etrafında bulunan sinir ve damarlara baskılar. Bu nedenlerden dolayı kemik metastazların da felç riski vardır.
20.01.2024 13:39:07
Metastaz ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
0 Yorum Yapılmış "Metastaz"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin
|
|