Nöron
Nöron, Sinir sisteminin temel yapı taşını oluşturan sinir hücrelerinin adı olan nöronlar, çoğu açıdan vücudumuzdaki diğer hücrelerle benzerlik gösteri. Ancak bu hücreleri diğer hücrelerden ayıran en önemli nokta nöronların insan vücudundaki bilgi aktarımını sağlamasıdır. Birçok şekil ve büyüklükte olabilen nöronlar sinirsel uyarıları kimyasal ve elektriksel yolla iletirler.
Hücre gövdeleri oldukça büyüktür ve çekirdek burada bulunur. Bununla beraber dentrit ve akson adı verilen uzantıları da bulunmaktadır. Diğer hücrelerden gelen uyarılar dentrit uçlarından alarak akson uçları sayesinde öteki hücrelere ulaştırırlar. Vücutta olan iletişimi iletişimi sağlamada görevli olan bu sinir hücreleri sinir sisteminin bağımsız en küçük ünitesidir. Sinir hücresi adı verilen bu hücrelerin aralarındaki ilişki bir devamlılık olarak değil de alışveriş şeklinde gerçekleşir.
Nöron ve diğer hücrelerin benzerlikleri, diğer hücreler ve nöronların içerisinde genetik bilgi bulunduran bir çekirdek vardır. Nöronların ve diğer vücut hücrelerinin içerisinde hücreyi dış etkilere karşı korumakla görevli bir hücre zarı yer alır. Hem nöronlarda hem de diğer vücut hücreleri içinde hücrenin canlı kalması ile görevli mitokondri ve golgi cisimciği gibi sitoplazma ve organeller yer alır.
Nöronları diğer hücrelerden farklı kılan özellikler, nöronlar diğer vücut hücrelerine göre doğumdan hemen sonra kendilerini yenileyemezler. Doğal nedenlerle ölen nöronlar yenilenemedikleri için beynin bazı bölümlerinde yer alan sinir hücrelerinin sayısı yeni doğan bebekte yetişkin bir insana göre daha fazla bulunur.
Doğal nedenlerle ölenler nöronların yerini yenilerinin almaması bilinen bir gerçek olmasına karşılık, yapılan bazı araştırmalara göre sinir hücreleri birbirleri ile yeni bağlantılar kurup kısmi yenilenmeler oluşturabilmektedir. Nöronlarda bulunan hücre zarı öteki hücrelere bilgi göndermelerine olanak sağlayacak şekilde oluşmuştur. Diğer hücrelere bilgi alıp gönderilmesini sağlayan akson ve dentrit uzantıları arasındaki bağlantı sinaps olarak adlandırılır ve nöronlar diğer nöronlarla iletişim kurabilmek için bu sinapslara nörotransmitter olarak adlandırılan bir kimyasal salar.
İşlevlerine göre nöron çeşitleri, nöronlar duygusal, motor ve intenöronlar olarak üçe ayrılırlar.
Duygusal nöronlar, çevreden koku, tat ve ses sayesinde aldıkları bilgiyi beyne ileten özelleşmiş hücrelerdir.
Motor nöronlar, kasların kasılmasını kontrol ederler ve hareket etmeyi sağlarlar.
İnternöronlar, tamamen sinir sistemi içinde bulunurlar yanlarında bulunan ve nöronların yanında döngü oluştururlar. Beynin belirli bir kısmında yer alan lokal intenöronun oluşturduğu döngüyü diğer bir yerde bulunan döngüye ise nakilci intenöronlar bağlar. Beyinde bulunan nöron döngüleri bu bağlantılardan faydalanırlar ve algı ve öğrenme için gerekli olan görevleri yerine getirirler.
19.01.2024 07:50:59
Nöron ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
