Tek Hücre
Tek hücre, canlıların temel birimi olan yapının yalnız başına da yaşam döngüsünün devamını sağlayabileceğinin kanıtıdır. Bu yaşam döngüsünü gerçekleştiren canlılar yaklaşık üç-dört milyar yıl öncesinde oluşmuşken, alman bilim insanı Antonie Van Leewenhoek, 17. Yüzyılda keşfini yapmıştır. Antonie Van Leewenhoek, bilinenin aksine mikroskobu icat etmemiştir.
Fakat, ince lensi geliştirmesiyle icada katkısı olmuştur. Mikroskopla kan hücrelerini, sperm hücrelerini, yuvarlak solucanları, protistler ve bakterinlerin bulunduğu geniş canlı grubunu ilk gören ve çevreye tanıtan ilk insan olarak tarihe adını yazdırmıştır. Bu bilim insanı, çalışmalarına 1674'te başladığı halde protist vb. Gibi yapıların isimleri, özellikleri, tanıları ancak on sekizinci yüzyılda tamamlanmıştır. Bu olayların ardından 'Tek Hücreliler Bilimi' adında bilim dalı kuruldu ve çalışmalara başlandı. Ancak elektron mikroskobu kullanılmaya başladığında, biyoloji dalında ilerlemeler kaydedildikten sonra yani yaklaşık yirminci yüzyılda bu canlıların yaşam formları ile ilgili bilgiler edinebilinmiştir. Tek hücreli canlılar, sahi çekirdek zarı ve membrana bağlı organel bulundurmayan fakat bünyesinde fosfolipid (Fosfor+yağ) barındıran hücre duvarlı ve DNA molekülünün, hücrede serbest bir şekilde bulunduğu canlılardır. Bu canlılara örnek olarak;
Kök Bacaklılar- Vücutlarının, belirli bir biçimi yoktur.
- Hücre içine besin almaları, dış çeperde oluşturdukları yalancı ayak ismindeki çıkıntı ile sağlanır.
- Eşeysiz üremeye örnek olarak örnek gösterilebilen kök bacaklılar, bölünerek çoğalırlar
- Amip; bu gruba örnek olarak verilebilir. Suda yaşayan bu canlılar yalancı ayak ile besin ihtiyaçları dışında hareketide sağlarlar. İnsanda dizanteri hastalığının sebebi de bu canlıdır. Boyutları ortalama 200-300 mikrometredir.
Kamçılı Hayvan- Kloroplast barındıran bu canlılar bu sayede fotosentez yapabilirler.
- Işığa karşı duyarlı göz lekelerinin olduğu bilinmektedir.
- İsimlerini aldıkları kamçı sayesinde yüzerek hareket ederler.
- Kökbacaklılardaki gibi eşeysiz, bölünerek çoğalırlar.
- Tuhaf olmakla birlikte hem bitki hem de hayvan özelliği gösterirler.
- Öglena: bu canlı grubuna dahil olan öglena, isimlerini vücutlarındaki biri büyük biri küçük iki uzantıdan almıştır. Klorofil barındıran bu canlı, fotosentez yapar. Hem ototrof hem de heterotrof yapmaları ile dikkatlari üzerine çekmiştir. Vücutları ya yeşil ya da renksiz olan öglena, bilindiği üzere tatlı sularda yaşamını sürdürürler.
Sporlular- Hepsinin parazit olduğunun altını çizmekte fayda var.
- Kök bacaklılar ve kamçılı hayvanlardaki gibi hareket özelliği yoktur.
- Eşeysiz olarak üreyen bu canlılar isimlerini üreme şeklinden almışlardır. Yani sporlanarak ürerler.
- Sıtma plazmodyumu; anofel ismindeki sivrisinek türlerinin tükürük bezlerinde yaşarlar. Anofelin insan kanını emerek beslenmesi sırasında bulaşır. Bulaştığı insanda, milyonlarlarca insanı ölüme sürükleyen ve bulaşıcı olan sıtma hastalığına sebep olur. Sıtma hastalığı, çağımızda kinin adındaki ilaçta tedavisi ile mümkün.
Haşlamalılar- Hareketlerini ince tüyler sayesinde sağlarlar.
- Öteki tek hücreli canlılar gibi eşeysiz olarak çoğalırlar.
- Tek hücrelilerden farkı ise beslenme yöntemidir. Diğer tek hücreliler hücre çeperindeki girinti-çıkıntı ile beslenirken bu canlı grubundakiler ağızlarından besini alırlar.
- Boşaltımı ise kontraktil koful sayesinde gerçekleştirirler.
- Bir hücrelilerinin en gelişmiş olanıdır.
- Terliksi Hayvan: Bir diğer adı paramesyumdur. Sil barındıran hayvanların en ünlüsüdür. İnce tüycükler olan siller canlının hareket etmesini sağlar. Şekli terliği andırdığından bu isim kullanılmıştır. Asidik ortamı seven bu canlıların üreme biçimi ise genellikle aseksüeldir. Boyutları ise 30-500 nanometre arasındadır.
19.01.2024 06:05:16
Tek Hücre ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
0 Yorum Yapılmış "Tek Hücre"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin
|
|