Yetişkin kök hücre, üzerinde yarım asırdan beri ciddi çalışmalar yapılmakta ve halen artan bir hızla devam edilmektedir.
Yetişkin kök hücrenin iki özelliği bulunmaktadır. İlk özelliği özel bir hücreye dönüşebilmesi, diğer özelliği ise kendini kopyalayabilmesidir. Kök hücre insan vücudunda göbek kordon kanı, kemik iliği, plasenta ve kalp, karaciğer, pankreas, göz, böbrek gibi organlarda bulunur.
Özellikle
yetişkin kök hücre kemik iliğinde bulunur.
Yetişkin kök hücre dokuda oldukça az sayıdadır.
Yetişkin kök hücre özellikleri ve görevleri
Kök hücre sürekli olarak kendisini yenileme ve sınırsız sayıda bölünebilme gücüne sahip hücrelerdir ve vücut içerindeki yerleri belli değildir yani insan vücudunda dağınık olarak bulunurlar. Yetişkin kök hücre embriyodan elde edilen kök hücreden oldukça farklı özelliklere sahiptir. En önemli farklılık sayılarında ve hücre tiplerindedir. Yetişkin kök hücre sayısı daha azdır. Embriyodan elde edilen kök hücre kolay şekilde vücuttaki hücrelerin hepsine dönüşebilme özelliğine sahiptir. Oysaki yetişkin kök hücre sadece ilk başta hangi doku veya organdan elde edilmiş ise sadece o organ ya da dokuya dönüşebilir. Ayrıca kök hücre hızla çoğalırken yetişkin kök hücre sayı olarak az olduğundan ve dağınık bulunduğundan bu hücrelere ulaşmak daha zordur. Embriyodan elde edilen hücreler kültürde bile tespit edilebilir. Bu nedenle yapılacak kök hücre naklinde ihtiyaç duyulan kök hücre sayısı oldukça fazla olmasına rağmen elde edilen kök hücre sayısı az olduğundan yetişkin kök hücre kullanımı daha zordur.
Kök hücrelerinin görevleri bulundukları yere göre farklılık arz etmektedir. Bu nedenle kök hücrelerin birden fazla görevi bulunmaktadır.
- Erişkin kök hücre sınırlı sayıdadır. En önemli görevi kök hücrenin içerisinde bulunduğu dokuda bir hasar ya da yaralanma meydana geldiğinde o bölgenin iyileşmesi kök hücre sayesinde gerçekleşmektedir.
- Yetişkin kök hücre kendisine uygun olan büyüme ortamını bulduğunda bu alana yerleşir ve yerleştiği alanda yer alan diğer hücreler ile bütünleşerek üretime geçer böylece hücre sayısında artış meydana gelir.
- Hemotopoetik kök hücrenin ise en önemli görevi kan hücrelerinin sürekli yenilenmesini sağlamaktır.
- İnsan beyninden elde edilen kök hücre sadece sinir hücresine dönüşebilir ve bu hücreler yalnız bir yöne farklılaşabilme özelliğine sahiptir.
Yetişkin kök hücre elde edilme şekli
Yetişkinden kök hücre elde edilebilmesi için donöre kemik iliğini uyaracak türden ilaç enjekte edilir. İlaç verilmesindeki amaç hücrenin kana geçmesini sağlamaktır. Daha sonra kana geçen hücreler toplanır ve eğer kullanılacaksa hastaya nakli yapılır. Ayrıca sadece alınan kişide kullanılmak üzere yıllarca belli koşullarda saklanması da mümkündür.
