İdrarda Maya Hücresi Yüksekliği (Kandidüri) Nedir?
İdrarda normalde çok az sayıda veya hiç maya hücresi bulunmaz. İdrar tahlilinde (idrar kültürü veya mikroskobik inceleme) maya hücrelerinin tespit edilmesi ve sayısının yüksek olması durumuna "kandidüri" denir. Bu durum genellikle bir enfeksiyon belirtisidir ve çoğunlukla Candida albicans türünden kaynaklanır.
İdrarda Maya Hücresi Yüksekliğinin Başlıca Nedenleri
- İdrar Yolu Kateteri Kullanımı: Uzun süreli üriner kateter (sonda) kullanımı, mayalar için bir giriş yolu ve üreme alanı oluşturur. Bu, hastane ortamında görülen kandidüri vakalarının en yaygın nedenidir.
- Zayıflamış Bağışıklık Sistemi: Diyabet (şeker hastalığı), HIV/AIDS, kanser tedavileri (kemoterapi), organ nakli sonrası kullanılan bağışıklık baskılayıcı ilaçlar veya uzun süreli kortizon kullanımı, vücudun mantar enfeksiyonlarına karşı savunmasını zayıflatır.
- Kontrolsüz Diyabet: Yüksek kan şekeri, idrarda şeker miktarını artırarak mayalar için ideal bir besin kaynağı oluşturur. Ayrıca diyabet, bağışıklık sistemini de olumsuz etkiler.
- Sık veya Uzun Süreli Antibiyotik Kullanımı: Antibiyotikler, idrar yollarındaki ve vajinadaki koruyucu faydalı bakterileri öldürerek mayaların aşırı çoğalmasına ve enfeksiyona yol açar.
- Kadınlarda Genital Mantar Enfeksiyonları: Vajinada bulunan mayalar, idrar örneği verilirken idrara bulaşabilir. Bu, gerçek bir idrar yolu enfeksiyonu olmasa da idrarda maya görülmesine neden olabilir.
- İdrar Akışını Engelleyen Durumlar: Prostat büyümesi, böbrek taşları veya idrar yollarındaki yapısal anomaliler idrarın tam boşalamamasına ve durgunlaşmasına neden olur. Durgun idrar, mikroorganizmaların üremesi için uygun bir ortamdır.
- Yaşlılık ve Yatalak Hastalık: İleri yaş ve hareketsizlik, bağışıklık sisteminin zayıflaması ve idrar yolu enfeksiyonlarına yatkınlık ile ilişkilidir.
- Böbrek Yetmezliği veya Böbrek Taşı: Böbreklerle ilgili bu tür sorunlar, idrar yollarının sağlıklı işleyişini bozabilir ve enfeksiyon riskini artırabilir.
Belirtiler Nelerdir?
Birçok kişide, özellikle de sadece idrarda maya varlığı (kolonizasyon) söz konusuysa, hiçbir belirti görülmeyebilir. Ancak enfeksiyon geliştiğinde şu belirtiler ortaya çıkabilir: - İdrar yaparken yanma veya ağrı
- Sık sık idrara çıkma isteği
- İdrarda bulanıklık, kötü koku veya bazen beyaz, pelte gibi akıntılar görülmesi
- Kasık veya karın bölgesinde ağrı
- Ateş (enfeksiyon böbreklere sıçramışsa)
Tanı ve Tedavi
Tanı için idrar tahlili ve idrar kültürü yapılır. Kültür testi, hangi tür mantarın olduğunu ve hangi ilaçlara duyarlı olduğunu belirlemek için önemlidir.
Tedavi, altta yatan nedene ve hastanın genel durumuna bağlıdır: - Eğer hasta herhangi bir belirti göstermiyorsa ve risk grubunda değilse, tedavi gerekmez. Vücut genellikle mayaları kendi kendine temizler.
- Belirti varsa veya hasta yüksek risk grubundaysa (örn. bağışıklığı baskılanmış, böbrek nakli adayı/hastası), antifungal (mantar önleyici) ilaçlar (flukonazol gibi) reçete edilir.
- İdrar sondası varsa, mümkün olan en kısa sürede çıkarılması veya değiştirilmesi temel tedavi yöntemidir.
- Altta yatan diyabet gibi bir hastalık varsa, bu hastalığın kontrol altına alınması çok önemlidir.
Önemli Uyarı
İdrarınızda maya hücresi olduğu tespit edilirse, bu durumu kendi kendinize tedavi etmeye çalışmayın. Mutlaka bir üroloji veya enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurarak doğru tanı ve tedavi için yönlendirme alın. |
