Eritrosit Özellikleri

Kırmızı ve yuvarlak olması nedeniyle alyuvar olarak da bilinen eritrositler, bir kan hücresi çeşididir. Tam kan sayımı testi sırasında oldukça önemli bir parametre olan eritrositler, ilk kez 1658 yılında Jan Swammerdam tarafından mikroskop kullanılarak tanımlanmıştır. Eritrositler yüzeylerinde oksijen molekülleri taşırlar ve esnek yapıları sayesinde kanda hızlı hareket ederek, ulaşılması zor yerlere girip vücudun her yerine kolayca ulaşabilirler.

Eritrositler, kemik iliğinde üretilir ve buradan kana karışırlar. Üretimleri yaklaşık olarak 7 gün sürer. Eritrosit üretimi, EPO adı verilen bir hormon tarafından düzenlenir. Ortalama 120 gün boyunca kan dolaşımında kalırlar ve bu sürenin sonunda vücut tarafından parçalanırlar.

Eritrositlerin akciğerlerde gaz alışverişi ile ilgili iki önemli görevi vardır. En önemli görevleri, nefes aldığımızda akciğerlerden aldıkları oksijeni tüm hücrelere enerji olarak taşımaktır. Eritrositler, gün boyunca yaklaşık 1000 litre oksijeni akciğerlerden kalbe ve kalpten diğer hücrelere ulaştırırlar. Diğer önemli görevleri ise, sağlığımız için zararlı olan karbondioksidi kalp ve akciğerlere getirerek nefes verme esnasında bu gazın dışarı atılmasını sağlamaktır. Eritroproteinin %90'ı böbrekte ve %10'u karaciğer ve diğer dokularda üretilir.

Eritrosit artışı, nadir görülen bir durumdur ve kan hücrelerinin artması bazı testler esnasında ortaya çıkabilir. Demir eksikliği veya polisitemi gibi genetik hastalıklar, eritrosit artışının en önemli nedenlerindendir.

Çoğunlukla doku ve hücrelere yeterli miktarda oksijen gitmemesi nedeniyle bu durumun telafi edilmesi için aşırı miktarda kırmızı kan hücresi üretilmesi sonucu ortaya çıkan eritrosit artışı, konjenital kalp hastalığı gibi kalp rahatsızlıkları, böbrek kanseri, uyku apnesi, aşırı sigara içmek, kanda oksijen seviyesinin düşük olması, ishal sonucunda vücudun susuz kalması, pulmoner fibrozis gibi akciğer hastalıkları, yüksek rakımlı bir yerde bulunmak ve karbonmonoksit zehirlenmeleri gibi nedenler de eritrosit artışına sebep olabilir.

Kırmızı kan hücresi sayısının artmasının çok yüksek olmadığı durumlarda hiçbir belirti göstermeyebilir. Ancak eritrosit artışında baş ve göğüs ağrısı, tansiyonun yükselmesi, kaşıntı, baş dönmesi, bulanık görme, kas ağrısı ve kulak çınlaması gibi belirtiler görülebilir.

Eritrosit artışı tek başına bir hastalık değildir. Eritrosit yükselmesi, altında yatan bir hastalığın belirtisi olabileceği için muayene esnasında bazı testler yapılır ve teşhis konulduktan sonra eritrosit artışının kaynağı bulunarak ona uygun bir tedavi sürecine başlanır. Eritrosit artışının aynı zamanda kanda pıhtı atmasına sebep olma ihtimali göz önünde bulundurularak, tedavi sürecinde hastaya aspirin gibi kan sulandırıcı ilaçlar verilerek kanın sulandırılması sağlanır.