Hücre Organelleri Görevleri Nelerdir?
08 Temmuz 2024

Hücre Organelleri Görevleri Nelerdir?

Hücre Organelleri ve Görevleri

Hücre, birçok farklı organelin bir araya gelmesiyle oluşan karmaşık bir yapıdır. Her bir organel, hücrenin yaşamını sürdürebilmesi ve işlevlerini yerine getirebilmesi için belirli görevler üstlenir. Bu makalede, hücre organellerinin yapılarını ve görevlerini ayrıntılı bir şekilde inceleyeceğiz.

Endoplazmik Retikulum

Endoplazmik retikulum (ER), hücrenin zarından çekirdeğinin zarına kadar uzanan, zarla çevrili kanallar sisteminden oluşur. Hücrenin ihtiyacına göre bu kanalcıkların sayısı artabilir veya azalabilir. Memeli alyuvarlar hariç tüm çekirdekli hücrelerde bulunur. ER'nin temel görevleri arasında besin maddelerinin taşınması, artık maddelerin atılması ve bazı besin maddelerinin depolanması yer alır. Granüllü ve granülsüz olmak üzere ikiye ayrılır:

  • Granüllü Endoplazmik Retikulum: Zarları üzerinde ribozomlar bulunur. Proteinlerin sentezlendiği ve bu proteinlerin yapısal değişikliklere uğradığı yerdir. Bu proteinler daha sonra Golgi aygıtına taşınır.
  • Granülsüz Endoplazmik Retikulum: Zarları üzerinde ribozom bulunmaz. Yağ ve karbonhidrat sentezinin yoğun olduğu hücrelerde bulunur.

Golgi Aygıtı

Golgi aygıtı, endoplazmik retikulumdan kopan parçaların oluşturduğu bir organeldir. Disk şeklinde üst üste dizilmiş yassı keselerden oluşur. Salgı maddelerinin paketlenmesi ve salgı yapılmasında görevlidir. Bitki hücrelerinde selülozlu maddelerin ve yeni çeperin oluşumunu sağlar. Karbonhidrat sentezlenir ve protein ile yağlara bağlanarak glikoprotein ve glikolipit oluşumu sağlanır. Ayrıca sindirim olaylarında rol oynar ve salgı yapan hücrelerde daha fazla miktarda bulunur.

Lizozomlar

Lizozomlar, Golgi aygıtı tarafından oluşturulan tek katlı zarla çevrili organellerdir. İçerisinde sindirimde görevli enzimler bulunur. Bu enzimler protein, yağ ve karbonhidrat sindiriminde rol oynar. Hücre içindeki zararlı maddeleri sindirerek hücreyi korur. Ayrıca, dışarıdan alınan maddeleri parçalayarak hücrede kullanılabilir hale getirir.

Ribozomlar

Ribozomlar, %40 protein ve %60 rRNA içeren küçük yapılı zarsız organellerdir. Granüllü endoplazmik retikulum üzerinde, kloroplastta, mitokondride ve sitoplazma sıvısında bulunur. Tüm canlı hücrelerinde protein sentezlenmesinde görev aldıklarından her hücrede bulunurlar. Büyük ve küçük alt birimlere ayrılır ve protein sentezlenmesi sırasında yan yana gelerek polizomlar oluştururlar.

Mitokondri

Mitokondri, hücreye gerekli olan enerjiyi üretmek için bulunur. Çift zarla çevrilidir; dış zar düz ve esnektir, iç zar ise kıvrımlıdır. Oksijenli solunum yaparak hücre için gerekli olan ATP enerjisini sağlar. Kendine ait DNA, RNA ve ribozomları bulunur, bu sayede kendi kendine bölünebilir ve kendisi için protein sentezleyebilir.

Sentrozom

Sentrozom, hayvan hücrelerinde bulunan zarsız bir organeldir. Birbirine dik şekilde olan iki sentroilden oluşur. Hücre bölünmesi sırasında kendini eşleyerek zıt kutuplara çekilir ve kromozomların kutuplara çekilmesini sağlayan iğ ipliklerinin tutunma yeridir.

Plastitler

Plastitler, bitki ve alg hücrelerinde bulunan organellerdir. Üç çeşitten oluşur ve üçü de çift katlı zarla örtülüdür. DNA ve ribozom içeren yapılara sahiptirler:

  • Lökoplastlar: Renksiz plastitlerdir ve genellikle kök, gövde ve tohum hücrelerinde bulunurlar. Uzun süre ışık altında kalmaları durumunda kloroplasta dönüşebilirler ve nişasta depolanmasına yardımcı olurlar.
  • Kromoplastlar: Bitkilerde çeşitli meyve ve çiçeklerin rengini oluşturan plastitlerdir. İçerisinde kırmızı, sarı ve turuncu pigmentler bulunur.
  • Kloroplast: Fotosentez ile besin üretimi yapan organeldir. Kendine ait DNA, RNA ve ribozomları bulunur ve çekirdeğin kontrolünde bölünebilir. Çift katlı zar sistemine sahiptir.

Koful

Koful, endoplazmik retikulum, Golgi aygıtı, hücre zarı ve çekirdekten oluşan bir organeldir. Tek katlı bir zara sahiptir. Tek hücrelilerde besin sindirimine ve atıkların atılmasına destek olur. Hayvansal hücrelerde küçük, bitkisel hücrelerde ise yaşlandıkça büyürler. Bazı maddelerin depolanmasını sağlarlar.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

İntraepitelyal Lezyon

İntraepitelyal Lezyon

Deri Hücrelerinin Yenilenmesi

Deri Hücrelerinin Yenilenmesi

Editörün Seçtiği

Vejetatif Üreme

Vejetatif Üreme

Haber Bülteni

Güncel

Kök Hücre Nasıl Verilir?

Kök Hücre Nasıl Verilir?

Güncel

Epitel Nedir Nerede Oluşur?

Epitel Nedir Nerede Oluşur?

Güncel

Kalp Hücresi Türleri ve Özellikleri

Kalp Hücresi Türleri ve Özellikleri